Với sự hỗ trợ của đội ngũ Chuyên gia tới từ Khoa Ngoại Lồng ngực (Bệnh viện Nhi Trung ương), mới đây, các bác sỹ Khoa Ngoại - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã phẫu thuật nội soi thành công đặt thanh nâng ngực điều trị lõm xương ức cho bệnh nhi Sầm Thị K.C. (10 tuổi, trú tại xã Thanh Hải, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang). Đây là kỹ thuật hiện đại được Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang triển khai thực hiện thành công từ tháng 7/2023. 

Chuyên gia Bệnh viện Nhi Trung ương và các y bác sỹ Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang phẫu thuật nội soi đặt thanh nâng ngực điều trị lõm xương ức cho trẻ 

Bệnh lõm xương ức (hay lõm ngực bẩm sinh) là tình trạng xương ức và các xương sườn bị biến dạng bất thường và lõm về phía sau. Bệnh thường biểu hiện rõ trong lứa tuổi dậy thì. Không chỉ ảnh hưởng tới tâm lý của trẻ, khiến trẻ thiếu tự tin mà tùy theo mức độ, lõm xương ức có thể ảnh hưởng tới tuần hoàn, hô hấp, khiến trẻ hạn chế vận động thể lực, chậm phát triển thể chất và thậm chí chèn ép tim gây nguy hiểm tới tính mạng của trẻ. 

Chị Trần Thị Đ. - Mẹ cháu K.C. cho biết: “Tôi thấy ngực cháu bị lõm nhẹ từ khi cháu được 05 tuổi. Khi ấy gia đình có đưa con đi khám tại cơ sở y tế gần nhà thì được bác sỹ thông báo rằng chưa cần can thiệp gì, để theo dõi thêm. Tuy nhiên khi bước vào tuổi dậy thì, tôi thấy vùng lõm ở ngực con ngày càng rõ hơn. Mỗi khi con vận động mạnh, chạy nhảy thì con hay kêu khó thở và đau ngực. Lo lắng cho sức khoẻ của con nên vợ chồng tôi đưa con tới Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang thăm khám, bác sỹ chẩn đoán con bị bệnh lõm xương ức bẩm sinh và có chỉ định phẫu thuật. Qua thông tin tôi được biết có 02 cháu bị lõm xương ức giống con gái tôi đã được phẫu thuật thành công tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang nên gia đình tôi cũng yên tâm cho con điều trị tại đây”.  

Khôi phục vùng ngực dị dạng cho bệnh nhi bằng kỹ thuật NUSS cải tiến 

Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, thăm khám lâm sàng thấy lồng ngực cháu K.C. mất cân đối trước sau, xương ức lõm tụt về phía sau gây mất thẩm mỹ. Cùng với kết quả chụp X-quang ngực thẳng và chụp cắt lớp vi tính CT ngực (Chỉ số Haller 4,2), góc xương ức mở nhẹ sang trái ép sát mặt trước tim, các bác sỹ Khoa Ngoại - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã hội chẩn cùng các Chuyên gia Khoa Ngoại Lồng ngực - Bệnh viện Nhi Trung ương, thống nhất chẩn đoán bé Sầm Thị K.C. bị lõm xương ức bẩm sinh mức độ nặng và quyết định thực hiện phương pháp phẫu thuật nội soi đặt thanh nâng xương ức (phẫu thuật Nuss), gây mê nội khí quản cho trẻ và giảm đau trong phẫu thuật, sau phẫu thuật bằng gây tê ngoài màng cứng (phương pháp giảm đau tối ưu nhất giúp trẻ giảm đau trong vòng 03 ngày đầu sau mổ mà không ảnh hưởng tới hoạt động của cơ hô hấp). So với phương pháp phẫu thuật truyền thống Ravitch phải mổ mở để cắt xương ức và lớp sụn sườn bất thường của 02 bên, để lại vết sẹo lớn gây mất thẩm mỹ và khiến bệnh nhi rất đau đớn thì phẫu thuật Nuss là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, vết mổ mang tính thẩm mỹ hơn, hạn chế chảy máu, giảm đau nên sức khoẻ bệnh nhi phục hồi nhanh hơn sau phẫu thuật; từ đó rút ngắn thời gian điều trị hậu phẫu tại Bệnh viện để đảm bảo sức khoẻ của trẻ. 

Trong quá trình phẫu thuật, ngay sau khi đặt thanh nâng ngực thì dị dạng vùng ngực bé K.C. được khắc phục hoàn toàn. Ca phẫu thuật được thực hiện thành công bởi kíp phẫu thuật gồm: Tiến sỹ Tô Mạnh Tuân - Trưởng Khoa Ngoại Lồng ngực (Bệnh viện Nhi Trung ương), Bác sỹ CKI Phạm Đăng Bình - Phó Trưởng Khoa Ngoại (Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang), Bác sỹ Nguyễn Thị Tú Quyên - Khoa Ngoại (Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang), Bác sỹ CKI Phạm Văn Khôi - Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức (Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang).  

Hình ảnh trước và sau khi  trẻ được đặt thanh nâng ngực. Vùng ngực trở về hình dáng bình thường sau khi đặt thanh nâng 

Sau mổ, bé K.C. được theo dõi sát tại Khoa Ngoại. 03 ngày sau cuộc phẫu thuật, sức khoẻ của bé K.C. tiến triển tốt và được xuất viện sau 10 ngày điều trị ổn định tại Bệnh viện. 

Bác sỹ CKI Phạm Đăng Bình - Phó Trưởng Khoa Ngoại thăm khám cho cháu K.C. khi điều trị tại Khoa Ngoại 

Những lưu ý sau khi trẻ xuất viện và thời gian rút thanh nâng ngực 

Sau khi xuất viện, trẻ tiếp tục sinh hoạt, vui chơi, học tập như bình thường nhưng các bậc phụ huynh cần lưu ý nhắc trẻ không được vận động mạnh, không chơi những môn thể thao đối kháng trong vòng 02 năm đầu sau mổ và giữ tư thế ngực thẳng, không được gập người, không được nằm nghiêng hoặc vặn người tránh bị di lệch thanh nâng ngực. Trẻ được khám lại sau mổ 01 tháng và sau mỗi 06 tháng nhằm đánh giá xương ức có duy trì ở tư thế phẳng, thanh nâng ngực có di lệch hay không. Chống chỉ định chụp Cộng hưởng từ cho trẻ khi trẻ chưa được rút thanh nâng ngực. Sau khoảng 02 năm kể từ ngày phẫu thuật, xương ức đã ổn định ở tư thế phẳng, trẻ được phẫu thuật rút thanh nâng ngực, kết thúc quá trình điều trị. 

Khi nào gia đình nên đưa trẻ đi khám bệnh lõm xương ức?  

Các bậc phụ huynh quan sát thấy ngực trẻ lép, mỏng; vùng lồng ngực chính giữa 02 núm vú lõm sâu xuống. Ở một số thể bệnh phức tạp, diện lõm này có thể mở rộng, lệch sang trái hoặc phải. Ngoài ra, quan sát từ phía sau có thể thấy đốt sống ngực của trẻ không thẳng, có xu hướng cong vẹo hoặc gù gập. 

Trẻ bị lõm xương ức bẩm sinh còn có các triệu chứng hô hấp và tim mạch như: trẻ có hơi thở ngắn, nặng nề, đau ngực, đánh trống ngực; không tham gia được các hoạt động gắng sức. Trong giai đoạn tuổi dậy thì, bệnh lõm xương ức ảnh hưởng đến tâm lý, khiến các em tự ti về ngoại hình, khó hoà nhập các hoạt động tập thể và hạn chế giao tiếp xã hội.  

Vì vậy, các bậc phụ huynh khi thấy trẻ có những dấu hiệu nghi ngờ bệnh lõm xương ức thì nên đưa trẻ tới các cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị phẫu thuật bệnh lõm xương ức như Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để được xử trí kịp thời, giúp trẻ lấy lại sự tự tin và đảm bảo chất lượng cuộc sống. 

Hiền Chúc