Khi các bệnh lý tiêu hóa ở trẻ nhỏ có xu hướng ngày càng gia tăng thì nội soi tiêu hóa được đánh giá là phương pháp hiệu quả nhất trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý. Tuy nhiên thực tế nhiều bậc phụ huynh mang tâm lý ám ảnh với việc nội soi tiêu hóa bởi sợ trẻ có cảm giác đau, khó chịu, nôn ói… hoặc có thể là chỉ nghe truyền miệng cũng sinh ra tâm lý lo lắng. Nhằm nâng cao chất lượng khám, điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa, đồng thời giúp trẻ phát hiện bệnh lý một cách chính xác và không còn những cảm giác đau đớn, khó chịu; Từ tháng 8/2018 sau khi được chuyển giao kỹ thuật từ Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã triển khai thành công kỹ thuật nội soi tiêu hóa gây mê cho trẻ với 120 lượt nội soi an toàn do đội ngũ y bác sỹ chuyên khoa giàu kinh nghiệm thực hiện. Vậy nội soi tiêu hóa gây mê là gì, có những ưu điểm và lưu ý nào khi thực hiện phương pháp nội soi tiêu hóa gây mê này, những thông tin này sẽ được giải đáp bởi Bác sỹ CKII Nguyễn Văn Sang, người trực tiếp thực hiện nội soi tiêu hóa gây mê cho trẻ tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang.

 Nội soi tiêu hóa gây mê là gì?

Nội soi tiêu hóa gây mê (hay nội soi tiêu hóa không đau) là phương pháp nội soi tiên tiến nhất hiện nay giúp phát hiện các tổn thương tiêu hóa ở trẻ một cách chính xác nhất. Khác với nội soi tiêu hóa thông thường (nội soi “tươi”) được thực hiện khi bệnh nhi hoàn toàn tỉnh táo và có thể khiến trẻ ho, sặc, buồn nôn, nghiêm trọng hơn là nghẹt thở vì ống nội soi được đưa thẳng từ miệng xuống dạ dày thì với phương pháp nội soi tiêu hóa không đau, bệnh nhi được thực hiện gây mê trong suốt quá trình nội soi. Thuốc gây mê sẽ được đưa qua đường tĩnh mạch với liều lượng được tính toán chuẩn xác theo từng bệnh nhi để không gây biến chứng cho trẻ.

Nội soi tiêu hóa gây mê có những ưu điểm gì?

Phương pháp này được thực hiện khi trẻ đã được gây mê nên trẻ sẽ không còn cảm giác đau, khó chịu hay buồn nôn nữa. Điều này không chỉ có lợi cho bệnh nhi mà còn tạo điều kiện cho bác sỹ có thể quan sát các tổn thương dạ dày một cách kỹ lưỡng, phát hiện bệnh lý chuẩn xác nhất. Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, máy nội soi tiêu hóa thế hệ mới nhất Karl Storz của Đức với ống nội soi mềm có gắn camera nguồn sáng mạnh, cho hình ảnh rõ nét với độ phóng đại lớn, giúp bác sỹ quan sát những tổn thương nhỏ nhất, đặc biệt có giá trị trong chẩn đoán ung thư sớm ở trẻ.

Nội soi tiêu hóa gây mê giúp dễ dàng phát hiện chính xác các bệnh trong hệ tiêu hóa ở trẻ như: Mắc dị vật trong thực quản; Viêm loét dạ dày, thực quản do uống nhầm phải hóa chất ăn mòn; Chít hẹp thực quản; Polyp dạ dày; Các bệnh xuất huyết dạ dày; Viêm dạ dày HP (do vi khuẩn HP hay còn gọi là helicobacter pylori gây nên các bệnh dạ dày, tá tràng khác…)

Hơn nữa, thời gian gây mê tương đối ngắn, mỗi ca nội soi tiêu hóa thường diễn ra trong vòng 05 – 10 phút với lượng thuốc gây mê ít và thời gian đào thải nhanh, được đội ngũ bác sỹ gây mê giàu kinh nghiệm của Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang thực hiện nên không gây hại đến sức khoẻ của trẻ và giảm thiểu tối đa các biến chứng có thể xảy ra. Sau khi nội soi gây mê trẻ vẫn chưa thể tỉnh táo ngay do tác dụng của thuốc gây mê, vì vậy cần cho trẻ lưu viện khoảng 01 giờ sau đó để theo dõi.

Những trường hợp nào thì phụ huynh cần cho trẻ nội soi tiêu hóa?

Khi trẻ có biểu hiện đau bụng tái diễn trên 03 tháng, đau bụng bán cấp trên 01 tháng, viêm loét dạ dày, uống nhầm những chất ăn mòn hoặc nuốt phải dị vật thì nên cho trẻ thực hiện nội soi để có chẩn đoán bệnh lý một cách chính xác nhất.

Ngoài ra nội soi tiêu hóa cũng được thực hiện khi trẻ đã xét nghiệm, kiểm tra nhưng không phát hiện ra nguyên nhân gây tình trạng đau, khó chịu hoặc các biểu hiện bệnh khác. Trường hợp bác sỹ đã thăm khám lâm sàng và có cơ sở nghi ngờ về bệnh lý thì nội soi tiêu hóa cũng được thực hiện để lấy mẫu tế bào thực hiện xét nghiệm sinh thiết.

Nhiều bậc phụ huynh khi thấy trẻ có biểu hiện bất thường về đường tiêu hóa như đầy hơi, ăn không ngon, trẻ chậm tăng cân hoặc đau bụng tiêu chảy… cũng muốn nội soi tiêu hóa để kiểm tra. Tuy nhiên với những trường hợp này phụ huynh cần trao đổi cụ thể với các bác sỹ chuyên khoa và đưa trẻ đến khám lâm sàng, không nên quá lạm dụng nội soi, đặc biệt khi trẻ còn quá nhỏ vì nhiều khả năng trẻ chỉ bị rối loạn tiêu hóa do chế độ ăn uống chưa phù hợp.

Nội soi tiêu hóa là phương pháp hiệu quả nhất giúp phát hiện các bệnh lý chính xác ngay từ khi bệnh mới xuất hiện. Tuy nhiên nên lưu ý rằng phương pháp này chống chỉ định với những bệnh nhi đang trong tình trạng nguy kịch, bị thủng ống tiêu hóa hoặc nghi thủng, dị ứng với thuốc gây mê và có tổn thương đốt sống cổ.

 Nội soi tiêu hóa có biến chứng gì không?

Nội soi tiêu hóa là một phương pháp an toàn. Tuy nhiên, biến chứng do nội soi tiêu hóa vẫn có thể xảy ra dù tỷ lệ rất thấp. Các rủi ro này gồm có:

– Trẻ bị sặc thức ăn hay dịch dạ dày vào phổi, do vậy nên cho trẻ nhịn ăn uống từ 06 – 08 tiếng trước khi thực hiện nội soi tiêu hóa để giảm tối đa nguy cơ này.

– Nhiễm trùng: Hầu hết các trường hợp thực hiện nội soi để chẩn đoán và lấy mẫu sinh thiết có nguy cơ nhiễm trùng rất thấp, nguy cơ này chỉ tăng lên khi có những thủ thuật can thiệp khác được thực hiện trong quá trình nội soi. Phần lớn tình trạng nhiễm trùng này thường là nhẹ và có thể điều trị với kháng sinh. Bác sỹ có thể sẽ dùng kháng sinh dự phòng trước khi tiến hành thủ thuật nếu bệnh nhi thuộc nhóm có nguy cơ nhiễm trùng cao.

– Rách hoặc thủng đường tiêu hóa trên: Trường hợp thực quản hay một đoạn nào khác của đường tiêu hóa trên bị rách hoặc thủng thì bệnh nhi sẽ được nhập viện để điều trị, tuy nhiên biến chứng này rất hiếm khi xảy ra.

– Biến chứng xuất huyết sau nội soi có thể tăng lên nếu trong quá trình nội soi bác sỹ thực hiện thủ thuật lấy mẫu sinh thiết hoặc điều trị bệnh lý đường tiêu hoá, nhưng rủi ro này thường rất thấp và có thể kiểm soát được nếu bác sỹ có chuyên môn vững vàng.

Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, sức khỏe của trẻ luôn được đặt lên hàng đầu nên quy trình nội soi tiêu hóa luôn được đảm bảo nghiêm ngặt về độ an toàn, vô trùng cùng với chú trọng đầu tư hệ thống máy nội soi tân tiến Karl Storz của Đức dưới sự đảm nhiệm của đội ngũ y bác sỹ chuyên môn cao nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ và không để xảy ra tai biến y khoa nào.

Hiền Chúc